Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ là gì?
Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (NTTNKN) là một bệnh lý hô hấp liên quan giấc ngủ phổ biến, biểu hiện bằng tình trạng ngưng hoặc giảm thở xảy ra khi ngủ. NTTNKN làm giảm nồng độ oxy trong máu và dẫn đến tỉnh giấc vào ban đêm gây ra tình trạng thiếu ngủ. Thiếu ngủ có thể dẫn đến gia tăng tai nạn (nghề nghiệp, giao thông,…) và giảm chất lượng cuộc sống do buồn ngủ quá mức ban ngày. NTTNKN chưa được điều trị sẽ gây ra các hậu quả nghiêm trọng về tim mạch và sức khỏe như: tăng huyết áp khó kiểm soát, đột quỵ hay các bệnh lý tim mạch khác. NTTNKN thường gặp ở nam giới hơn nữ giới và đặc biệt ở những bệnh nhân thừa cân/béo phì.
Hình 1: Đường thở bị xẹp ở người bệnh ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
Làm thế nào để biết bạn có NTTNKN hay không?
| Triệu chứng ban đêm | Triệu chứng ban ngày |
|---|---|
| Ngáy Thở hổn hển khi ngủ Khịt mũi khi ngủ Ngưng thở Giấc ngủ gián đoạn Mất ngủ do khó duy trì giấc ngủ Tiểu đêm Đái dầm Đổ mồ hôi về đêm | Buồn ngủ ban ngày quá mức Mệt mỏi Đau đầu buổi sáng kém tập trung và chú ý Cảm xúc bị rối loạn hoặc kích thích Giảm ham muốn tình dục ssds |
Để xác định chẩn đoán NTTNKN cần phải thực hiện đa ký giấc ngủ tại phòng khám giấc ngủ hoặc đa ký hô hấp tại nhà.
Hình 2: Người bệnh đo đa ký hô hấp
Hình 3: người bệnh đo đa ký giấc ngủ
Khi nào có thể sử dụng đo đa ký hô hấp tại nhà?
Bác sĩ có thể chỉ định đo đa ký hô hấp tại nhà để xác định chẩn đoán NTTNKN nếu:
- Triệu chứng lâm sàng gợi ý nguy cơ mắc NTTNKN mức độ trung bình – nặng
- Nguy cơ mắc NTTNKN mức độ trung bình – nặng khi bạn cảm thấy buồn ngủ hoặc mệt suốt ngày và có ít nhất 2 trong 3 triệu chứng sau đây: thường xuyên ngáy to, được nhìn thấy ngưng thở, thở hổn hển hay nghẹt thở lúc ngủ, hoặc có kèm theo huyết áp cao.
- Không có các bệnh đi kèm nặng hay không có khả năng có kèm theo các rối loạn hô hấp liên quan giấc ngủ khác
- Các bệnh lý đi kèm nặng bao gồm: bệnh lý tim – phổi nặng, bệnh lý thần kinh cơ, tiền căn đột quỵ hoặc sử dụng thuốc gây nghiện mạn tính, hay có các rối loạn giấc ngủ khác đi kèm.
Khi nào cần thực hiện đo đa ký giấc ngủ tại phòng thăm dò giấc ngủ?
Bác sĩ cần chỉ định đo đa ký giấc ngủ tại phòng thăm dò giấc ngủ khi:
- Bạn có các bệnh lý nội khoa đi kèm hoặc có nguy cơ mắc các rối loạn hô hấp liên quan giấc ngủ khác
- Bạn có nguy cơ mắc NTTNKN mức độ nhẹ dựa trên các triệu chứng của bạn
Khi nào nên lặp lại xét nghiệm để chẩn đoán NTTNKN?
Nếu cần thực hiện lại xét nghiệm để chẩn đoán NTTNKN, bạn cần thực hiệnđa ký giấc ngủ tại phòng thăm khám giấc ngủ. Một vài lý do thường gặp khi lặp lại xét nghiệm:
- Kết quả đo đa ký hô hấp không rõ ràng
- Kết quả đo đa ký giấc ngủ lần đầu không rõ ràng và bạn vẫn có nguy cơ mắc NTTNKN
| Đo đa ký giấc ngủ | Đo đa ký hô hấp | |
|---|---|---|
| Lợi ích | Tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán Có thể xác định có rối loạn giấc ngủ khác kèm theo Được theo dõi bởi nhân viên y tế trong suốt quá trình đo | Giá thành rẻ hơn Thuận tiện hơn (thực hiện tại nhà) Thoải mái hơn |
| Bất lợi | Giá thành cao hơn Chưa phổ biến Có thể giấc ngủ không được như tại nhà | Không đánh giá được toàn diện như đa ký giấc ngủ Có thể phải thực hiện đa ký giấc ngủ nếu kết quả không rõ ràng |
Tài liệu tham khảo:
- “A patient’s guide to understanding Diagnostic Testing for Obstructive Sleep Apnea in Adults” AASM
- Phoiviet.com
